Japońska kultura pełna jest niezwykłych historii i legend. Występuje w nich wiele fantastycznych stworzeń, a jednym z nich jest kitsune. Czyli lisy, które w są w stanie przyjąć ludzką postać… i sporo namieszać.
Jak wygląda kitsune?
Początkowo kitsune wygląda jak zwyczajny, pospolity lis. Jest rudy i ma puszysty ogon. Ale z czasem wszystko ulega zmianie. Kitsune uzyskują zdolność przemieniania się w ludzi, gdy spełniony zostanie 1 z 3 warunków:
- Trzykrotnie przeżyje uderzenie pioruna,
- Dożyje odpowiedniego wieku (500 lat),
- Nałoży sobie na głowę trzcinę.
Najdziwniejszy jest trzeci warunek, ale cóż… Każda legenda musi mieć w sobie nieco realizmu. Z kolei jeśli kitsune zdołał dożyć sędziwego wieku 1000 lat, stawał się niebiańskim lisem. Wtedy, oprócz umiejętności zmiany kształtu, zmianie ulega również jego prawdziwy wygląd. Futro staje się złociste, a przy okazji wyrasta lisowi 8 dodatkowych ogonów.
Lisy dobre i lisy złe
Nie każdy kitsune jest taki sam. Te mitologiczne stworzenia możemy podzielić na 2 gatunki:
- Yako – lisy podłe i nikczemne. Opętują ludzi, oszukują ich i sprowadzają na nich choroby umysłowe. Wykradają siły witalne, a przełamanie ich magii jest niezwykle trudne.
- Zenko – zazwyczaj są wysłannikami bogów lub bogiń (lub są nimi osobiście). Są wiernym opiekunami i najlepszymi przyjaciółmi, a czasem są uznawane za bóstwa przynoszące szczęście, zdrowie i dobre plony. Zenko również potrafią opętać człowieka, ale jedynie w celu rozwinięcia jego zdolności lub w celu uzdrowienia chorego.
Ale zarówno yako, jak i zenko, są bardzo mściwe. Biada temu, co wyrządzi kitsune krzywdę. Karane było również straszenie lisów, drażnienie, a nawet żartowanie z nich. A kary były dotkliwe. Szczęśliwcem mógł być nazywany człowiek, który wykpił się pogryzieniem. Inni popadali w objęcia szaleństwa i obłędu, a z czasem prowadziło to do śmierci.
Jednym z ludzi, którzy zdołali się wykpić kilkoma ugryzieniami, był pewien mężczyzna, o którym nieco szerzej piszę w artykule: Nie rzucaj kamieniami w kitsune.
Dlaczego kitsune przybierają ludzką postać?
Powodów takiego stanu rzeczy jest wiele. Kitsune przemieniają się w ludzi, żeby łatwiej było im zdobyć pożywienie, albo żeby uzyskać pomoc od ludzi. Ale nie tylko. Czasem, w szczególności lisy yako, zmieniają postać, żeby zakpić z ludzi lub wręcz wyrządzić im krzywdę. Najczęściej jednak jest to odpowiedź na krzywdy wyrządzone przez ludzi.
Bywało też tak, że kitsune przybierały postać kobiet, a następnie wychodziły za mąż. Kobiety-lisice potrafiły doskonale kamuflować swoją prawdziwą naturę. I chociaż czasem robiły to dla własnej korzyści, to często był to również efekt prawdziwego uczucia. Gdy ich natura została ujawniona, uciekały z domostwa, ale lisicie-kobiety z odległości i po cichu nadal opiekowały się swoimi mężami i dziećmi.
Bywało też zgoła inaczej. Lisice-kobiety bywały mściwe i niezwykle okrutne. Swoich mężów doprowadzały na skraj obłędu, a później do śmierci. Były to oczywiście yako. Robiły to na najprzeróżniejsze sposoby i nie było innego ratunku, jak tylko odkryć prawdziwą naturę kitsune, a następnie zabić magiczne stworzenie.
Jednym z bardziej znanych lisich demonów była Tamamo, która niemal zabiła cesarza Konoe.
Jak rozpoznać kitsune?
Jeśli nie widzisz na własne oczy, jak kitsune przemienia się w człowieka, rozpoznanie demona z mitologii japońskiej może być sporym wyzwaniem. Przede wszystkim zwracaj uwagę na zachowanie psów. Są one nieufne wobec kobiet-lisic. Chociaż nie potrafią ich dokładnie rozpoznać, to wiedzą, że coś jest nie tak. Czasem bywają agresywne i nerwowo reagują na kitsune pod ludzką postacią.
Drugim sposobem jest świadome działanie, ale do tego potrzebujesz… egzorcysty. Tylko on jest w stanie zmusić kitsune do powrotu do swojej prawdziwej formy. Choć i to nie zawsze bywa skuteczne. Wiele zależy od przebiegłości lisiego demona, a także od umiejętności samego egzorcysty.
Co jeszcze warto wiedzieć o kitsune?
Japońska mitologia wiele miejsca poświęca lisim demonom. Bywają one magicznymi stworzeniami zdolnymi do przybierania ludzkiej postaci, a czasem są bogami lub boginiami. Zmiennokształtność też nie jest ich jedyną umiejętnością. Najpotężniejsze z nich są zdolne do wzniecania płomieni, a nawet zaginania czasoprzestrzeni.
Magiczne ogony kitsune są kolejnym elementem wartym poznania. Lisi demon najczęściej opisywany jest właśnie w ten sposób, że 8 dodatkowych ogonów wyrasta mu, gdy osiągnie wiek 1000 lat. W niektórych podaniach jednak ogony wyrastają pojedynczo, wraz z wiekiem i zdobytym doświadczeniem. I są magiczne, a to kusi ludzi, którzy polują na te mityczne stworzenia. Ponoć talizman stworzony z ogona kitsune jest niezawodną ochroną przed wszelkim złem. Nie wiem ile w tym prawdy, ale skoro lisi demon stracił swój ogon, to prawdopodobnie skuteczność tego talizmanu może być wątpliwa.
Najbardziej doświadczone lisy potrafią przemieniać się nie tylko w ludzi, ale we wszystko, co występuje w naturze. Dowolne zwierzę, drzewo czy roślinę. Wiąże się to jednak z pewnym ryzykiem. Będąc pod postacią np. rośliny, kitsune jest narażony na wszystko, co zagraża roślinie. A przykro przecież by było, gdyby lisi demon został zjedzony przez niczego nieświadomą sarnę…
Ostatnią umiejętnością tych fantastycznych stworzeń jest kontrola umysłu. Zarówno pod postacią 9-ogoniastego lisa, jak i człowieka, są w stanie przejąć władzę nad umysłem człowieka. Nie tylko zmuszają go do robienia tego, czego zażyczy sobie demon. Kitsune są w stanie zaprojektować cały świat, a ich ofiara szczerze wierzy, że właśnie w nim żyje. Jedynym sposobem uwolnienia nieszczęśnika jest przełamanie magii demona. Można to zrobić poprzez zabicie lisa lub poprawne przeprowadzenie egzorcyzmu.
Lisie demony w popkulturze
Wiara w kitsune jest mocno zakorzeniona w japońskiej kulturze. Nawet w obecnych czasach ludzie często składają im ofiary w postaci pożywienia czy ozdób. Wizja 9-ogoniastego lisa pobudza wyobraźnię i rozpala kreatywność. Jest to wspaniały temat dla wszelkiego rodzaju twórców. I nic dziwnego, że wiele osób postanowiło go wykorzystać. Różne postacie kitsune możemy znaleźć m.in. w:
- League of Legends – popularna gra MOBA, a kitsune przedstawiony jest jako 9-ogoniasta lisica Ahri,
- Naruto – anime/manga,
- Nie z tego świata – serial (Eric Kripke),
- Teen Wolf – serial (Jeff Dawis),
- Tale of the Nine Tailed – serial możesz znaleźć też pod tytułem The Tale of a Gumiho,
- Final Fantasy – gra,
- Fire Emblem Fates – gra,
- Genshin Impact – gra,
- Magic the Gathering – gra karciana.
Kitsune są niesamowitymi istotami. Mam nadzieję, że gdy spotkasz je na swojej drodze, to będą to zenko. Yako niech trzymają się z dala od Ciebie, bo z tej znajomości nic dobrego nie wyniknie.
