Wyobraźnia to kompas, ale nawet najbardziej niezwykła mapa potrzebuje punktów orientacyjnych. Są nimi pytania, które prowadzą, inspirują i otwierają tajemne drzwi, które mogły ujść Twojej uwadze. Zanim napiszesz pierwsze zdanie, zanim stworzysz bohatera czy zarys fabuły – zapytaj. Bo dobrze postawione pytanie jest jak zaklęcie, które nadaje kształt temu, co dopiero się formuje. Poniżej znajdziesz 50 pytań podzielonych na 6 kategorii. Skorzystaj z nich, aby stworzyć wiarygodny, fascynujący i głęboki świat fantasy – bez względu na to, czy piszesz powieść, opowiadanie, kampanię RPG czy po prostu trenujesz swoją wyobraźnię.
I. Świat fizyczny i geografia
To tutaj spod Twojego pióra wychodzi wyjątkowy świat fantasy.
- Jak wygląda krajobraz Twojego świata? Góry? Oceany? Latające wyspy? (Pomocne może okazać się stworzenie własnej mapy fantasy).
- Świat jest kulisty czy płaski (jak np. u Pratchetta), a może jeszcze inny?
- Ile istnieje krain, kontynentów i wymiarów?
- Jakie pory roku występują i jak wpływają na życie mieszkańców?
- Czy w Twoim świecie istnieją zjawiska pogodowe, których nie ma w realnym świecie?
- Jakie surowce są najcenniejsze i gdzie występują?
- Czy natura jest przyjazna, dzika, magiczna czy obojętna?
- Jakie gatunki zwierząt i rośliny występują? Które z nich dominują?
- Czy świat posiada jakieś miejsce tabu, typu przeklęta ziemia albo nieodkryte lądy?
- Czy istnieją światy równoległe, podziemia albo inne plany istnienia?
II. Społeczeństwa i kultura
To, co ludzkie (lub nieludzkie), staje się duszą Twojego świata.
- Jakie rasy zamieszkują świat? Ludzie, elfy, krasnoludy, drowy, a może coś zupełnie nowego?
- Jak wygląda struktura społeczna? Panuje monarchia, anarchia czy coś innego?
- Jakie są największe religie, wierzenia i rytuały?
- Czy istnieje jedna dominująca cywilizacja, czy raczej wiele cywilizacji walczących ze sobą lub zawierających sojusze?
- O czym się nie mówi, czego się nie robi i nie myśli?
- Co stanowi podstawę gospodarki? Handel, magia, wojna?
- Czy edukacja istnieje? Kto ma dostęp do wiedzy?
- Jak wyglądają święta, zabawy, śluby i pogrzeby?
- Co uchodzi za piękne, a co za odrażające?
- Jakie przysłowia i powiedzenia są typowe dla mieszkańców?

III. Świat fantasy i jego magia
Ciężko wyobrazić sobie fantasy bez chociaż odrobiny magii. Tutaj też przyda Ci się artykuł: Jak stworzyć własny system magii?
- Jak działa magia w Twoim świecie fantasy?
- Jaka jest cena za użytkowanie magii?
- Kto może korzystać z magii?
- Czy istnieją szkoły/czynniki uczące magii? Czy magia jest dziedziczna?
- Czy magia wpływa na politykę i władzę?
- Jak wygląda walka postaci władających magią?
- Czy istnieją zakazane formy magii? Albo jej dawno zapomniana postać?
- Czy przedmioty mogą być magiczne? Jeśli tak, to jak działają te artefakty? (A tu odsyłam do artykułu o kreowaniu unikalnych artefaktów).
- Czy istnieją magiczne istoty, które żyją poza znanym światem?
- Jak magia wpływa na codzienne życie zwykłych ludzi?
IV. Konflikty i historia
Każdy świat fantasy musi mieć swoją historię.
- Jakie były najważniejsze wydarzenia w historii świata?
- Czy istnieje mityczny początek – stworzenie świata, wielka wojna, zagłada?
- Jakie są aktualne konflikty polityczne, religijne albo magiczne?
- Czy istnieje jakaś stara, zapomniana rasa albo cywilizacja? (Kolejny odnośnik – Jak tworzyć rasy fantasy?)
- Jakie są najpotężniejsze frakcje, zakony czy rody?
- Czy technologia (lub magia) ulega postępowi, czy raczej stagnacji?
- Jak wygląda system prawa i ewentualnych kar za jego złamanie?
- Czy świat fantasy doświadczył jakiejś katastrofy, która wszystko zmieniła?
- Kto pisze historię? Czy jest ona prawdziwa?
- Jaką rolę w historii odgrywają herosi, prorocy i magiczne stworzenia?
V. Bohaterowie i ich miejsce w świecie
Każdy świat potrzebuje bohaterów, którzy poniosą Twoją opowieść.
- Czy bohater jest wybrańcem, częścią proroctwa czy zwykłym człowiekiem?
- W jakim stopniu bohater rozumie swój świat? Czy odkryje coś wyjątkowego?
- Co popycha go do działania – zemsta, miłość, ciekawość, chciwość?
- Z kim powiązany jest bohater? Z jaką frakcją, rodem, rasą?
- Jakie są słabe strony bohatera – moralne, fizyczne i duchowe?
- Kogo lub czego najbardziej się boi?
- Co jest dla niego najważniejsze?
- Czy jego działania wpływają na bieg historii? Jeśli tak, to w jaki sposób?
- Jak świat zmienia bohatera?
- Co się z nim stanie, gdy historia dobiegnie końca?
Świat fantasy to nie tylko mapa i zbiór nazw. To złożony system połączonych naczyń. Pulsująca sieć idei, konfliktów, emocji i wyobrażeń. Im głębiej sięgasz, tym bardziej realny się staje. Nie tylko dla czytelnika czy gracza, ale też dla Ciebie.