Tworzenie własnej bajki z dzieckiem to nie tylko świetna zabawa, ale też magiczny sposób na budowanie silnych relacji, rozwijanie wyobraźni i kreowanie wspomnień, które zostaną na całe życie. A przy okazji to narzędzie służące do przebudzenia kreatywności oraz prosta lekcja storytellingu dla małych i dużych. Dlatego zapoznaj się z treścią tekstu i dowiedz się, jak stworzyć bajkę wspólnie z dzieckiem.
Dlaczego warto stworzyć bajkę z dzieckiem?
W dobie wszechobecnych ekranów i nieprzebranego morza treści, własna historia jest czymś osobistym, intymnym, unikalnym. Czymś, co sprawia, że Ty i Twoje dziecko macie swój skrawek świata, do którego nie ma wstępu nikt inny. To Wasza historia.
No i do tego tworzenie bajek z dzieckiem wiąże się z licznymi korzyściami, takimi jak:
- Rozwój wyobraźni – dziecko uczy się, że niemal wszystko jest możliwe,
- Wzmocnienie rodzinnych więzi – wspólne tworzenie bajki to jeden z najlepszych języków miłości,
- Pomoc w oswojeniu emocji – bajka może być terapią, nauką, punktem wyjścia do rozmowy o trudnych tematach,
- Budowanie pewności siebie – duma z wymyślonej bajki będzie rosła w dziecku z każdym dniem.
Jak stworzyć bajkę razem z dzieckiem?
Cały proces możemy podzielić na kilka prostych kroków.
Zróbcie burzę mózgów i wymyślcie bohatera
Przerzucajcie się pomysłami, nawet tymi najbardziej abstrakcyjnymi. Te idee możecie dowolnie mieszać i łączyć. Ostatecznie może wyjść postać, z którą dziecko będzie się utożsamiać albo… coś totalnie fantastycznego i oderwanego od rzeczywistości.

Tutaj mogą pomóc proste pytania pomocnicze. Znalezienie na nie odpowiedzi pozwoli postawić pierwsze kroki i mocniej zagłębić się w historię:
- Jak nazywa się bohater lub bohaterka?
- Ile ma lat?
- Co najbardziej lubi i czego się boi?
- Jak wygląda i czym albo kim jest?
Może to być coś prostego, jak miś bojący się ciemności, księżniczka, która przejęła dowodzenie nad zgrają piratów czy ropucha o donośnym rechocie, marząca o tym, żeby zostać gwiazdą TikToka. Niech poniesie Was wyobraźnia!
Miejsce akcji Waszej bajki
Wasz świat fantasy może być pełen planet z pierników, lasów z mówiącymi motylami czy smoków ziejących landrynkami. Znowu: Pobudźcie swoją kreatywność i bawcie się tematem. Dodatkową atrakcją jest praca artystyczna. Narysujcie wymyślony przez siebie świat. Nie musi to być dzieło sztuki, tylko Wasza wizja. W końcu to wszystko jest zabawą!
Wymyślcie jakiś problem do rozwiązania…
Każda bajka krąży wokół problematycznego tematu. Bohater zazwyczaj musi przezwyciężyć jakiś problem. Mały albo duży. Co będzie motywem przewodnim? Strach, złe (lub dobre) potwory? A może tęsknota lub brak umiejętności potrzebnych do zrobienia czegoś prostego, jak np. posprzątanie swojego pokoju?
Możesz przy okazji wykorzystać fakt, że bajka jest bezpieczną przestrzenią. To tutaj warto czasem poruszyć trudniejsze tematy, ale rób to w sposób stopniowy i delikatny, żeby nie zniechęcić dziecka do tej formy zabawy.
… no i rozwiązanie tego problemu.
Skoro macie już bohatera i bohater ten ma jakiś problem, to naturalnym biegiem rzeczy, powinien on zostać rozwiązany. Tylko jak to zrobi? Czy ktoś mu pomoże? A może raczej będzie całkowicie samodzielny, przy okazji odkrywając w sobie coś wyjątkowego? Wykorzystaj ten prosty motyw, żeby nauczyć dziecko, że może pokonać każdą przeszkodę. A jeśli coś będzie za trudne – zawsze może zwrócić się o pomoc do rodziców.
Nie wszystko musi być klasyczne
Zakończenie w stylu “i żyli długo i szczęśliwie”? To dobra opcja, ale nie jedyna. Ciekawe są też zabawne i otwarte zakończenia. Najważniejsze, żeby wybrać takie, które dla Was będzie najodpowiedniejsze.
Pamiętaj, że to Wasza bajka i może stać się w niej wszystko (albo nic). Problem nie musi istnieć, to tylko sugestia. Czasem przecież wspaniałe przygody można przeżyć również bez żadnych trudności. Możecie postawić na relaks, odpoczynek i dobrą zabawę. Innym razem wpleść nieco dramaturgii i trudnych tematów wartych omówienia. Kiedy już zaczniecie tworzyć bajkę, nie zechcecie kończyć. Powstaną liczne historie, a każda będzie cudowna!
Jak stworzyć bajkę z dzieckiem? Przykładowy szablon
Jeśli na początek wolicie iść zgodnie z popularnymi schematami i tylko spersonalizować historię, to tu jest prosty szablon:
Był(a) sobie raz… (imię bohatera/bohaterki),
Który/a mieszkał(a) w… (miejsce).
Pewnego dnia wydarzyło się… (problem),
Więc postanowił(a)… (czynność podjęta przez bohatera/bohaterkę).
Po drodze spotkał(a)… (pomocnicy lub przeszkody).
W końcu… (rozwiązanie problemu).
I od tamtej pory… (zakończenie bajki).
No i gotowe. Wasza bajka właśnie powstała!
Sposoby na urozmaicenie zabawy
Tworzenie bajek wspólnie z dziećmi to znakomita zabawa. W dodatku można ją nieco podkręcić! Tutaj kilka pomysłów, które możecie wykorzystać albo zwyczajnie się nimi zainspirować:
- Rysowanie postaci i miejsc – stwórzcie krótką książkę,
- Domowy teatr cieni (lub zwykły) – zabawa kukiełkami,
- Nagranie audiobooka – najlepiej z podkładem muzycznym,
- Kolekcjonowanie bajek – każdą stworzoną w ten sposób bajkę chowajcie w swojej rodzinnej kronice. Po latach będzie to magiczna pamiątka i prawdziwa moc wspomnień!
Co dziecku daje tworzenie bajek?
Kiedy tworzycie bajki wspólnie z dzieckiem, Twoja pociecha rozwija swoje słownictwo i umiejętność storytellingu. Do tego buduje swoją pewność siebie, pobudza wyobraźnię i kreatywność oraz pracuje nad własnymi emocjami i przeżyciami. Wszystko jest łatwiej nazwać i opisać, a więc też zrozumieć.
A przede wszystkim – kiedy wspólnie tworzycie bajkę, to razem spędzacie czas. Czy jest coś cenniejszego niż właśnie czas spędzony ze swoimi najbliższymi w atmosferze radości i pięknej zabawy? Takie wspomnienia potrafią zapaść w pamięć na całe życie, by nawet po kilkudziesięciu latach obudzić się i przywołać niepowstrzymane fale ciepła w sercu.
Co o wspólnym tworzeniu bajek mówią rodzice?
Wymyślamy wieczorne bajki od dwóch lat. Mój synek co wieczór zasypia, pytając: A co dziś przydarzy się Skrzaciowi?
– Ola, mama 5-latka
Córka wymyśliła bajkę, w której smok boi się spać sam. Potem powiedziała: “Ja też tak mam”. Bajka pomogła nam się zbliżyć i rozwiązać ten problem.
– Krzysztof, tata 7-latki
Przy każdej okazji wymyślamy z synem bajki – podczas spacerów w lesie (o entach, elfach i wróżkach), nad morzem (o syrenach, wielkich falach i skarbach), a najczęściej na dobranoc – o smokach, dinozaurach, kosmosie i o wszystkim, co interesuje małego elfika. To znakomita zabawa, dzięki której zbliżamy się do siebie, a syn nieustannie zaskakuje mnie swoją pomysłowością.
– Ja, tata 4-latka 😉
Oczywiście nie są to jakieś wywiady z ludźmi, tylko fragmenty rozmów ze znajomymi.
Minisłownik bajkowych archetypów
Tutaj jeszcze dorzucę kilka bajkowych archetypów, które mogą okazać się przydatne podczas wymyślania bajek.
- Mędrzec – chociaż zna odpowiedzi na pytania i rozwiązania różnych problemów, to nigdy ich nie podaje w sposób prosty i zrozumiały. Czasem mówi zagadkami, innym razem rzuca tylko sugestie. Często jest starcem, ale nie zawsze musi tak być. Nie musi być nawet człowiekiem!
- Bohater mimo woli – nie chciał ratować świata, ale tak jakość wyszło. Pragnął jedynie w spokoju zjeść śniadanie i wypić ciepłą herbatę. Zamiast tego los spłatał mu figla. I tak wyszło, że właśnie rusza ratować świat, w jednej ręce trzymając nóż do masła, a w drugiej w połowie posmarowaną kromkę chleba.
- Potwór z zasadami – straszny, ale uczciwy. Dotrzymuje słowa i tego samego wymaga od innych. Jeśli obiecasz, że wrócisz – nie masz wyjścia. W zamian za okazanie serca jest w stanie pomóc nawet w największych tarapatach.
- Księżniczka niepotrzebująca pomocy – nie czeka na księcia. Sama wyprowadzi smoka na spacer (i po nim posprząta!), u pasa ma lśniący i ostry miecz, a w dodatku jest potężną czarodziejką.
- Spryciarz – zawsze znajdzie sposób, by wykręcić się z kłopotów. Może być dzieckiem, lisem albo sprytnym… czymkolwiek zechcesz! Zawsze mówi mniej niż wie i nie zdradza swoich myśli.
- Tajemniczy towarzysz – pojawia się nagle i równie nagle znika. Pomaga, ale jego motywy są nieznane. Czasem pozostawia po sobie jakiś ślad, jak np. pióro, kałużę wody, ciasteczko lub gwiazdkę z nieba. Zależy od jego natury. Może okazać się przyjacielem na całe życie albo tymczasowym nauczycielem.
Jako formę ćwiczenia, poproś dziecko, aby wybrało dwie postacie z tej listy i połączyło je w jednej historii. Księżniczka niepotrzebująca pomocy zaprzyjaźnia się z potworem z zasadami? Ta bajka właściwie sama się pisze.
Nie trzeba być pisarzem ani artystą. Wystarczy, że zechcecie wspólnie stworzyć bajkę i ją opowiedzieć. Bo każda taka historia to wspólny świat, do którego możecie wrócić, kiedy tylko zapragniecie. Bez ograniczeń. Tylko Wy i otaczająca Was magia słów. Tak więc – do dzieła! Wasza opowieść czeka!